کد مطلب:301675 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:232
آیه ی امانت
(انا عرضنا الامانه علی السموات و الارض والجبال فابین ان یحملنها و اشفقن منها و حملها الانسان انه كان ظلوما جهولا) [1] .
آیه ی مذكور نیز از آیاتی است كه در اثبات ولایت حضرت صدیقه سلام الله علیها می توان از آن استفاده كرد. امانتی كه خدای تعالی به آسمانها و زمین و كوهها عرضه كرده است و از آنها خواسته تا آن را بپذیرند، و این امانت همان ولایت پیامبر اكرم و امیرالمؤمنین
و فاطمه و حسنین و ائمه علیهم السلام بعد از آنان می باشد.
مفضل بن عمر می گوید حضرت صادق سلام الله علیه فرمود:
«ان الله تبارك و تعالی خلق الارواح قبل الاجساد بالفی عام فجعل اعلاها و اشرفها ارواح محمد و علی و فاطمة والحسن والحسین والائمه بعدهم صلوات الله علیهم فعرضها علی السموات و الارض والجبال، فغشیها نورهم، فقال الله تبارك و تعالی للسماوات و الارض و الجبال: هولاء احبائی و اولیائی و حججی علی خلقی و ائمة بریتی، ما خلقت خلقا احب الی منهم، و لمن تولاهم خلقت جنتی، و لمن خالفهم و عاداهم خلقت ناری...- الی ان قال- فولایتهم امانة عند خلقی، فایكم یحملها باثقالها و یدعیها لنفسه دون خیرتی؟ فابت السماوات و الارض و الجبال ان یحملنها و اشفقن من ادعاء منزلتها و تمنی محلها من عظمة ربها. فلما اسكن الله آدم و زوجته الجنة قال لهما: «كلا منها رغدا حیث شئتما ولا تقربا هذه الشجرة) یعنی شجره الحنطه (فتكونا من الظالمین) [2] فنظرا الی منزلة محمد و علی و فاطمة والحسن والحسین والائمة بعدهم فوجداها اشرف منازل اهل الجنة، فقالا: یا ربنا لمن هذه المنزلة؟ فقال الله جل جلاله: ارفعا رؤوسكما
الی ساق عرشی، فرفعا رؤوسهما فوجدا اسم محمد و علی و فاطمة والحسن والحسین والائمة صلوات الله علیهم مكتوبة علی ساق العرش بنور من نور الجبار جل جلاله، فقالا: یا ربنا ما اكرم اهل هذه المنزلة علیك! و ما احبهم الیك! و ما اشرفهم لدیك! فقال الله جل جلاله: لولاهم ما خلقتكما، هولاء خزنة علمی و امنائی علی سری...- الی ان قال الصادق علیه السلام-: فلما اراد الله عز و جل ان یتوب علیهما جاءهما جبرئیل فقال لهما: انكما ظلمتما انفسكما بتمنی منزله من فضل علیكما، فجزاءكما ما قد عوقبتما به من الهبوط من جوار الله عز و جل الی ارضه، فسلا ربكما بحق الاسماء التی رایتموها علی ساق العرش حتی یتوب علیكما، فقالا: اللهم انا نسالك بحق الاكرمین علیك: محمد و علی و فاطمه والحسن والحسین والائمه الا تبت علینا و رحمتنا. فتاب الله علیهما، انه هو التواب الرحیم. فلم تزل انبیاء الله بعد ذلك یحفظون هذه الامانه و یخبرون بها اوصیاءهم و المخلصین من اممهم...- الی ان قال-: و ذلك قول الله عز و جل: (انا عرضنا الامانه علی السموات و الارض و الجبال فابین ان یحملنها و اشفقن منها و حملها الانسان انه كان ظلوما جهولا)». [3] .
«خدای تعالی ارواح را دو هزار سال قبل از خلقت بدنها آفرید، و- (از اولین و آخرین، از آدم ابوالبشر تا روز قیامت)-، شریفترین و برترین روحها را، ارواح محمد علی فاطمه و حسنین و ائمه نه گانه از نسل حسین بن علی (یعنی چهارده معصوم) قرار داد و آنان را بر آسمانها و زمین و كوهها عرضه كرد، نور چهارده معصوم همه جا را فراگرفت و جهانگیر شد، آنگاه از جانب حق تبارك و تعالی به آسمانها و زمین خطاب آمد كه: اینانند دوستان و اولیاء من، و اینان هستند حجتهای من بر همه ی مخلوقاتم. (لذا حضرت صدیقه سلام الله علیها حجت و ولیة الله است به نص خود حضرت احدیت جلت عظمته). هیچیك از آفریدگانم نزد من محبوبتر از آنان نیست؛ بهشتم را برای دوستان آنان، و آتش دوزخم را برای مخالفین و اذیت كنندگان آنان آفریده ام؛ پس ولایتشان امانت من است در نزد مخلوقاتم. بجز این برگزیدگان من،آیا كیست كه بتواند این بار امانت را با تمام سنگینی اش بر دوش كشد و یا مدعی این مقام باشد؟ هنگامی كه
خدای عز و جل آدم و همسرش حوا را در بهشت ساكن گردانید و آنان به مكان و منزلت چهارده معصوم صلوات الله علیهم نظر افكندند و مشاهده كردند كه مقامات آنان اشرف منازل اهل بهشت است، عرض كردند: پروردگارا، این مقام والای چه كسانی است؟ خطاب آمد كه سربلند كنید و به ساق عرش من نظر افكنید. آدم و حوا، هنگامی كه سر به سوی عرش الهی بلند كردند و مشاهده كردند كه نام محمد، علی، فاطمه، حسن، و حسین و ائمه ی بعد از آنان با خط نور از جانب خدای جبار بر ساق عرش نوشته شده است؛ عرض كردند:
پروردگارا، این چه كرامتی است كه به این چهارده تن داده ای، و این مقام و منزلتی است كه به آنان عطا فرموده ای؟ خدایا، سبب چیست كه این موجودات در نزد تو شریفترین و محبوبترین مخلوقاتند؟ خدای عز و جل فرمود: یا آدم اگر این چهارده تن نبودند، تو و همسرت را نمی آفریدم؛ اینان خزانه داران علم من و امینان اسرار من هستند».
(بنابراین حضرت صدیقه زهرا علیهاالسلام یكی از گنجوران دانش و امانت داران اسرار خدائی است. در ادامه ی روایت شریفه پس از اینكه حضرت صادق علیه السلام (موضوع ارتكاب ترك اولای آدم و حوا را شرح می دهد چنین می فرماید:
«هنگامی كه خدای عز و جل اراده فرمود توبه ی آدم و حوا را قبول كند، جبرئیل نازل شد و خطاب به آنان چنین گفت: شما بر نفس خود ستم روا داشتید، اینك از پروردگار خود بخواهید كه به
حق آن نامهایی كه بر ساق عرش الهی مشاهده كردید توبه ی شما را قبول فرماید. آنگاه آدم و حوا چنین معروض داشتند: پروردگارا، از تو درخواست می كنیم به حق محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین و ائمه علیهم السلام كه نزد تو از همه گرامی ترند، توبه ی ما را بپذیری و ما را مشمول رحمت خود قرار دهی؛ و بعد از آنكه آدم و حوا این دعا را خواندند و این توسل بجای آوردند، خدای تعالی توبه ی آنان را قبول فرمود؛- بدرستیكه اوست بسیار توبه پذیر و مهربان-».
در ادامه ی حدیث، حضرت صادق علیه السلام می فرماید:
«بعد از این جریان، فرستادگان الهی (در سایه ی ولایت چهارده معصوم علیهم السلام) نگهدارنده ی این امانت و معرف آن بوده اند، و به اوصیاء خود و مخلصین امت خویش نیز این موضوع را بیان می كردند...».
در نتیجه حضرت صدیقه ی زهرا علیهاالسلام نیز ولیه ی انبیا بوده است چنانكه پیامبر اعظم و علی و یازده امام دیگر علیهم السلام ولی آنان بوده اند، یعنی همه ی انبیا به خضوع و فروتنی در مقابل این چهارده وجود مقدس ایمان و اعتقاد داشته اند، چنانكه در بعضی از احادیث آمده است كه از جمله ی اعمال حضرت موسی و حضرت عیسی در زمان نبوت آن دو پیامبر، ذكر صلوات بر محمد و آل محمد بوده است، و این خود نشان دهنده ی اعتراف به ولایت چهارده معصوم می باشد... و سپس اضافه می نماید كه این ولایت همان است كه خدا می فرماید: (انا عرضنا الامانه علی السموات و الارض و الجبال فابین ان یحملنها و اشفقن منها و حملها الانسان انه كان ظلوما
جهولا).
از امام سلام الله علیه سؤال می كنند كه منظور از صلوات چیست؟ حضرت می فرماید: «صلوات اعتراف به ولایت محمد و آل محمد است». [4] .
این بود هفت آیه ای كه برای شناسایی مقام والای حضرت صدیقه سلام الله علیها می توان از آنها استفاده كرد.
[1] سوره ي الاحزاب، آيه ي 72.
[2] سوره ي البقره، آيه ي 35.
[3] مراجعه بفرماييد به: معاني الاخبار ص 108- 110، البرهان ج 3/ 340، غايه المرام ص 396، 397، بحارالانوار ج 11/ 172- 174.
از آنجائيكه مرحوم علامه اين روايت را باختصار نقل فرموده اند لذا بعضي از قسمتهاي حديث را كه ما با علامت نقطه چين مشخص نموده ايم ذكر نكرده اند. متن چنين بطور كامل در تعليق شماره ي 4 آمده است. همچنين در تعليق 4 پس از نقل حديث مفضل بن عمر از امام صادق عليه السلام، به بررسي معاني و دلالت آيه ي مذكور پرداخته شده است.
خوانندگاني كه مايل به كسب آگاهي بيشتر از وجوه تفسيري در اين آيه در روايات اهل بيت هستند مي توانند به بحار ج 57/ 278 مراجعه بفرمايند.
[4] علي بن ابراهيم قمي روايت مي كند كه حضرت آيه ي (ان الله و ملائكته يصلون علي النبي يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما) را تلاوت كردند و سپس فرمودند:«صلوات الله عليه تزكيه له و التصديق و الاقرار بفضله، و قوله: (و سلموا تسليما) يعني سلموا له بالولايه و بما جاء به». (تفسير قمي ج 2/ 170، بحارالانوار ج 17/ 27).